2017 оны гуравдугаар сарын 30. Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд айлчлалынхаа хоёр дахь өдөр Япон Улсын Ерөнхий сайд Ш.Абэ, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки нартай уулзав. УИХ-ын дарга М.Энхболд нүүрс-хими, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн төсөл, зарим бүтээгдэхүүний экспортын талаар санал тавилаа Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы Ерөнхий сайд Ш.Абэтай энэ өдөр уулзлаа. Ноён Ш.Абэ “Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн үеэр Японд элэгсэг дотно ханддаг Монгол Улсын Их Хурлын дарга Та манай оронд айлчилж буйд баяртай байна” гэж уулзалтын эхэнд хэллээ. Тэрбээр айлчлалын хүрээнд гарын үсэг зурах Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөр хоёр орны найрамдалт харилцаа, хамтын ажиллагааны ойрын ирээдүйн дүр зургийг тодорхойлох бөгөөд хөтөлбөрт тусгагдсан зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр хоёр тал идэвхтэй хамтран ажиллаж, үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлэв. Мөн ОУВС-тай Монгол Улсын эдийн засаг, санхүүгийн шинэчлэлийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тохиролцоонд хүрсэнд талархаж байна гээд энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Япон Улсаас санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр үзүүлэхэд бэлэн байна гэж мэдэгдлээ. Тэрбээр “Энэ зээл Монголын эдийн засгийг эрүүлжүүлэх, өөрчлөлт шинэчлэлт хийхэд тус нэмэр болоосой гэж хүсэж байна” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хүндэтгэн хүлээн авч, уулзаж буйд нь ноён Ш.Абэ-д талархал илэрхийлээд “Өнөөдөр парламентын болон бусад түвшний олон чухал уулзалт хийсний дотор Японы парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын нэгдсэн хуралдааны үйл ажиллагаатай танилцлаа. Энэ үеэр намайг болон манай төлөөлөгчдийг парламентын гишүүд элэгсэг дотноор угтан мэндчилсэн нь Та бүхний Монгол орныг, монголчуудыг гэсэн халуун дулаан сэтгэлийн илэрхийлэл гэж хүндэтгэж байна. Монгол, Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болон биднийг дэмжин туслах чиглэлээр ноён Ерөнхий сайд Таны зүгээс тавьж буй онцгой анхаарал нь манай хоёр ард түмнүүдийн найрамдал нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр болж байна. Монгол, Япон хоёр орон нэг бүс нутгийн, нэгдмэл үнэт зүйлтэй, бие биедээ дотно дулаан сэтгэлээр ханддаг, хамтын ажиллагааны баялаг түүхтэй ард түмэн. Та Монгол, Японы харилцааг гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулаад зогсохгүй даян дэлхийд энх тайвныг бэхжүүлэх, бүс нутгийн аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжлийг хангахад онцгой хүчин зүтгэл гаргаж буйд талархъя” гэж онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Улаанбаатарт болсон АСЕМ-ын гишүүн орнуудын дээд хэмжээний уулзалтад Таныг оролцох үеэр бид уулзаж байсан. Тэр үеэс хойш манай төр, засаг эдийн засагт тохиогоод буй хүндрэл бэрхшээлийг даван туулах чиглэлээр олон арга хэмжээ авсны нэг нь ОУВС-тай хамтран ажиллах зорилт байсан юм. Үр дүнд нь бид хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр тохиролцоод байна. Дөрөвдүгээр сарын 05-нд УИХ-ын чуулган нээгдэнэ. Чуулганаар хамгийн түрүүнд хэлэлцэх асуудал бол төсвийн тодотгол. Уг асуудлыг дөрөвдүгээр сарын 12 гэхэд батлах төлөвлөгөөтэй байна. Ингэснээр хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэх юм. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японы Засгийн газар санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр олгохоор шийдвэрлэсэнд чин сэтгэлийн талархлаа илэрхийлье” гэв. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орон хамтран хэрэгжүүлж болох зарим томоохон төслийн асуудлыг хөндөв. Тэрбээр Монголын нүүрсийг ашиглаж шатдаг хий, химийн болон нефть орлуулах бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн цогцолборын төсөл хэрэгжүүлэх нь чухал гэж бид үзэж байна. Монгол орон нүүрс, нар, салхины эрчим хүчний асар их нөөцтэй. Энэ баялгийг ашиглан эрчим хүч үйлдвэрлэж, Зүүн хойд Азийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, бүс нутгийн орнуудад түүнийг нийлүүлэх боломж бий. Эдгээр төслүүдийг Япон Улстай хамтран хэрэгжүүлэх хүсэлтэй байна гэлээ. Түүнчлэн Японы зах зээлд Монголоос зэс, төмрийн хүдэр, хайлуур жонш экспортлох асуудлыг анхааралдаа авахыг хүсэв. Ноён Ерөнхий сайд Ш.Абэ нүүрс-химийн цогцолбор байгуулах төслийн техник эдийн засгийн үндэслэл, бэлтгэл ажил хангагдсан үед мэргэжлийн баг илгээж судалгаа, дүгнэлт хийлгэх боломжтой. Эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, зарим бүтээгдэхүүнийг Японд экспортлох асуудлын тухайд Элчин сайдын яамаар дамжуулан асуудлаа тавиарай гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд, Ерөнхий сайд Ш.Абэ нар олон улсын байгууллагын хүрээнд урьдын адил харилцан бие биенийг дэмжиж, бүс нутгийн аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны асуудлаар нэгдмэл байр суурьтай байгаагаа дахин нотлов. Дадлагажигч ажилтан илгээх асуудлаар санал солилцов Энэ өдөр Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки, Японы “Ёс зүйн нийгэмлэг”-ийн дарга, хатагтай К.Ито нар Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболдод бараалхав. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй айлчлалынхаа талаар болон хийсэн уулзалтууд, хэлэлцэж ярилцсан асуудлуудын талаар товч мэдээлээд хоёр гол асуудлыг хөндөв. Эдгээр нь Япон Улсад Монголоос дадлагажигч ажилтан илгээх, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах болон жижиг, дунд үйлдвэрлэл хөгжүүлж, ажлын байр бий болгох зэрэгт зориулан Монголын Засгийн газраас бонд гаргаж, Японы тэтгэврийн сангаас хөрөнгө босгож болох, эсэх тухай асуудал байв. Ноён Я.Шиозаки УИХ-ын дарга М.Энхболдтой уулзаж буйдаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд, “Япон, Монголын ард түмэн бие биедээ ойр дотно ханддаг хүмүүс. Бид Монгол Улсын бие даасан бодлого, хөгжлийн ирээдүйг чухалд тооцдог” гэж хэлэв. Тэрбээр “Дадлагажигч ажилтан ажиллуулах төслийг анх хэрэгжүүлсэн хүний нэг нь би юм. Монгол Улсаас дадлагажигчид ирж, мэргэжлийн өндөр ур чадвар эзэмшиж, буцаж очоод сурсан мэдсэнээ улс орныхоо хөгжил дэвшилд зориулбал сэтгэл нэн таатай байх болно. Манай тэтгэврийн сан энэ төрлийн хувьд дэлхийд томд орно. Япончуудын тэтгэвэрт гараад сайн сайхан амьдрах баталгааг хангахад зориулагдах учраас сангийн аливаа үйл ажиллагаа япон хүний эрх ашигт нийцэж байх ёстой гэсэн зарчимтай. Энэ зарчмын дагуу эрсдэлгүй, үр ашигтай зүйлд ашиглагдах ёстой гэж хуульчилсан байдаг. Гаднын үнэт цаас худалдан авахаар болбол хөгжиж буй орны хувьд Дэлхийн банк зэрэг байгууллагаар дамжуулан баталгаа гаргуулж, тусгай сан үүсгэх маягаар ашиглаж болох юм” гэж ярилаа. Уулзалтад оролцсон УИХ-ын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр дадлагажигч ажилтан илгээх бэлтгэлийг хангах талаар авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээнийхээ талаар ноён Я.Шиозакид тодорхой мэдээлэл өглөө. Тэрбээр дадлагажигчдын асуудал хариуцсан төлөөлөгчийн газрыг Японд байгуулах, холбогдох хуулиудад өөрчлөлт оруулах асуудлыг боловсруулж, мэргэжлийн боловсролын сургуулийн суралцагчдад япон хэл, соёлын хичээл заах бэлтгэлийг хангаж байна гэлээ. Сайд Н.Номтойбаяр 300 хүний ортой, жилдээ 15.000 хүн хэвтэж эмчлүүлэх, 350 мянган хүнийг амбулаториор үзэж эмчлэх томоохон клиник эмнэлэг барих төслийг хэрэгжүүлэхээр судалж байна. Энэ эмнэлэгт япон менежмент нэвтрүүлж, япон мэргэжилтэн ажиллуулах, Японы тоног төхөөрөмжийг ашиглах, эмч ажилтнуудыг Японд дадлагажуулах нь чухал гэж бид үзэж байгаа. Энэ төсөлд эрхэм сайд Та анхаарлаа хандуулахыг хүсье гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд “Цаашид Тантай болон Таны хариуцдаг салбараар дамжин хамтын ажиллагааны олон асуудал хөндөгдөх байх. Та бол Монголын төлөө гэсэн халуун сэтгэлтэй, хоёр орны харилцаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа хүн. Тиймээс Таныг цаашид их зүйл хийнэ гэдэгт бид итгэж байна. Японы Засгийн газрын танхимд Монголыг сайн ойлгодог, биднийг дэмждэг хүн байгаад баяртай байна. Танд сайн сайхныг хүсье” хэмээв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 30. Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд айлчлалынхаа хоёр дахь өдөр Япон Улсын Ерөнхий сайд Ш.Абэ, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки нартай уулзав. УИХ-ын дарга М.Энхболд нүүрс-хими, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн төсөл, зарим бүтээгдэхүүний экспортын талаар санал тавилаа Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы Ерөнхий сайд Ш.Абэтай энэ өдөр уулзлаа. Ноён Ш.Абэ “Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн үеэр Японд элэгсэг дотно ханддаг Монгол Улсын Их Хурлын дарга Та манай оронд айлчилж буйд баяртай байна” гэж уулзалтын эхэнд хэллээ. Тэрбээр айлчлалын хүрээнд гарын үсэг зурах Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөр хоёр орны найрамдалт харилцаа, хамтын ажиллагааны ойрын ирээдүйн дүр зургийг тодорхойлох бөгөөд хөтөлбөрт тусгагдсан зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр хоёр тал идэвхтэй хамтран ажиллаж, үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлэв. Мөн ОУВС-тай Монгол Улсын эдийн засаг, санхүүгийн шинэчлэлийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тохиролцоонд хүрсэнд талархаж байна гээд энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Япон Улсаас санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр үзүүлэхэд бэлэн байна гэж мэдэгдлээ. Тэрбээр “Энэ зээл Монголын эдийн засгийг эрүүлжүүлэх, өөрчлөлт шинэчлэлт хийхэд тус нэмэр болоосой гэж хүсэж байна” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хүндэтгэн хүлээн авч, уулзаж буйд нь ноён Ш.Абэ-д талархал илэрхийлээд “Өнөөдөр парламентын болон бусад түвшний олон чухал уулзалт хийсний дотор Японы парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын нэгдсэн хуралдааны үйл ажиллагаатай танилцлаа. Энэ үеэр намайг болон манай төлөөлөгчдийг парламентын гишүүд элэгсэг дотноор угтан мэндчилсэн нь Та бүхний Монгол орныг, монголчуудыг гэсэн халуун дулаан сэтгэлийн илэрхийлэл гэж хүндэтгэж байна. Монгол, Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болон биднийг дэмжин туслах чиглэлээр ноён Ерөнхий сайд Таны зүгээс тавьж буй онцгой анхаарал нь манай хоёр ард түмнүүдийн найрамдал нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр болж байна. Монгол, Япон хоёр орон нэг бүс нутгийн, нэгдмэл үнэт зүйлтэй, бие биедээ дотно дулаан сэтгэлээр ханддаг, хамтын ажиллагааны баялаг түүхтэй ард түмэн. Та Монгол, Японы харилцааг гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулаад зогсохгүй даян дэлхийд энх тайвныг бэхжүүлэх, бүс нутгийн аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжлийг хангахад онцгой хүчин зүтгэл гаргаж буйд талархъя” гэж онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Улаанбаатарт болсон АСЕМ-ын гишүүн орнуудын дээд хэмжээний уулзалтад Таныг оролцох үеэр бид уулзаж байсан. Тэр үеэс хойш манай төр, засаг эдийн засагт тохиогоод буй хүндрэл бэрхшээлийг даван туулах чиглэлээр олон арга хэмжээ авсны нэг нь ОУВС-тай хамтран ажиллах зорилт байсан юм. Үр дүнд нь бид хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр тохиролцоод байна. Дөрөвдүгээр сарын 05-нд УИХ-ын чуулган нээгдэнэ. Чуулганаар хамгийн түрүүнд хэлэлцэх асуудал бол төсвийн тодотгол. Уг асуудлыг дөрөвдүгээр сарын 12 гэхэд батлах төлөвлөгөөтэй байна. Ингэснээр хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэх юм. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японы Засгийн газар санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр олгохоор шийдвэрлэсэнд чин сэтгэлийн талархлаа илэрхийлье” гэв. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орон хамтран хэрэгжүүлж болох зарим томоохон төслийн асуудлыг хөндөв. Тэрбээр Монголын нүүрсийг ашиглаж шатдаг хий, химийн болон нефть орлуулах бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн цогцолборын төсөл хэрэгжүүлэх нь чухал гэж бид үзэж байна. Монгол орон нүүрс, нар, салхины эрчим хүчний асар их нөөцтэй. Энэ баялгийг ашиглан эрчим хүч үйлдвэрлэж, Зүүн хойд Азийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, бүс нутгийн орнуудад түүнийг нийлүүлэх боломж бий. Эдгээр төслүүдийг Япон Улстай хамтран хэрэгжүүлэх хүсэлтэй байна гэлээ. Түүнчлэн Японы зах зээлд Монголоос зэс, төмрийн хүдэр, хайлуур жонш экспортлох асуудлыг анхааралдаа авахыг хүсэв. Ноён Ерөнхий сайд Ш.Абэ нүүрс-химийн цогцолбор байгуулах төслийн техник эдийн засгийн үндэслэл, бэлтгэл ажил хангагдсан үед мэргэжлийн баг илгээж судалгаа, дүгнэлт хийлгэх боломжтой. Эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, зарим бүтээгдэхүүнийг Японд экспортлох асуудлын тухайд Элчин сайдын яамаар дамжуулан асуудлаа тавиарай гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд, Ерөнхий сайд Ш.Абэ нар олон улсын байгууллагын хүрээнд урьдын адил харилцан бие биенийг дэмжиж, бүс нутгийн аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны асуудлаар нэгдмэл байр суурьтай байгаагаа дахин нотлов. Дадлагажигч ажилтан илгээх асуудлаар санал солилцов Энэ өдөр Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки, Японы “Ёс зүйн нийгэмлэг”-ийн дарга, хатагтай К.Ито нар Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболдод бараалхав. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй айлчлалынхаа талаар болон хийсэн уулзалтууд, хэлэлцэж ярилцсан асуудлуудын талаар товч мэдээлээд хоёр гол асуудлыг хөндөв. Эдгээр нь Япон Улсад Монголоос дадлагажигч ажилтан илгээх, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах болон жижиг, дунд үйлдвэрлэл хөгжүүлж, ажлын байр бий болгох зэрэгт зориулан Монголын Засгийн газраас бонд гаргаж, Японы тэтгэврийн сангаас хөрөнгө босгож болох, эсэх тухай асуудал байв. Ноён Я.Шиозаки УИХ-ын дарга М.Энхболдтой уулзаж буйдаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд, “Япон, Монголын ард түмэн бие биедээ ойр дотно ханддаг хүмүүс. Бид Монгол Улсын бие даасан бодлого, хөгжлийн ирээдүйг чухалд тооцдог” гэж хэлэв. Тэрбээр “Дадлагажигч ажилтан ажиллуулах төслийг анх хэрэгжүүлсэн хүний нэг нь би юм. Монгол Улсаас дадлагажигчид ирж, мэргэжлийн өндөр ур чадвар эзэмшиж, буцаж очоод сурсан мэдсэнээ улс орныхоо хөгжил дэвшилд зориулбал сэтгэл нэн таатай байх болно. Манай тэтгэврийн сан энэ төрлийн хувьд дэлхийд томд орно. Япончуудын тэтгэвэрт гараад сайн сайхан амьдрах баталгааг хангахад зориулагдах учраас сангийн аливаа үйл ажиллагаа япон хүний эрх ашигт нийцэж байх ёстой гэсэн зарчимтай. Энэ зарчмын дагуу эрсдэлгүй, үр ашигтай зүйлд ашиглагдах ёстой гэж хуульчилсан байдаг. Гаднын үнэт цаас худалдан авахаар болбол хөгжиж буй орны хувьд Дэлхийн банк зэрэг байгууллагаар дамжуулан баталгаа гаргуулж, тусгай сан үүсгэх маягаар ашиглаж болох юм” гэж ярилаа. Уулзалтад оролцсон УИХ-ын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр дадлагажигч ажилтан илгээх бэлтгэлийг хангах талаар авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээнийхээ талаар ноён Я.Шиозакид тодорхой мэдээлэл өглөө. Тэрбээр дадлагажигчдын асуудал хариуцсан төлөөлөгчийн газрыг Японд байгуулах, холбогдох хуулиудад өөрчлөлт оруулах асуудлыг боловсруулж, мэргэжлийн боловсролын сургуулийн суралцагчдад япон хэл, соёлын хичээл заах бэлтгэлийг хангаж байна гэлээ. Сайд Н.Номтойбаяр 300 хүний ортой, жилдээ 15.000 хүн хэвтэж эмчлүүлэх, 350 мянган хүнийг амбулаториор үзэж эмчлэх томоохон клиник эмнэлэг барих төслийг хэрэгжүүлэхээр судалж байна. Энэ эмнэлэгт япон менежмент нэвтрүүлж, япон мэргэжилтэн ажиллуулах, Японы тоног төхөөрөмжийг ашиглах, эмч ажилтнуудыг Японд дадлагажуулах нь чухал гэж бид үзэж байгаа. Энэ төсөлд эрхэм сайд Та анхаарлаа хандуулахыг хүсье гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд “Цаашид Тантай болон Таны хариуцдаг салбараар дамжин хамтын ажиллагааны олон асуудал хөндөгдөх байх. Та бол Монголын төлөө гэсэн халуун сэтгэлтэй, хоёр орны харилцаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа хүн. Тиймээс Таныг цаашид их зүйл хийнэ гэдэгт бид итгэж байна. Японы Засгийн газрын танхимд Монголыг сайн ойлгодог, биднийг дэмждэг хүн байгаад баяртай байна. Танд сайн сайхныг хүсье” хэмээв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 30. Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд айлчлалынхаа хоёр дахь өдөр Япон Улсын Ерөнхий сайд Ш.Абэ, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки нартай уулзав. УИХ-ын дарга М.Энхболд нүүрс-хими, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн төсөл, зарим бүтээгдэхүүний экспортын талаар санал тавилаа Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы Ерөнхий сайд Ш.Абэтай энэ өдөр уулзлаа. Ноён Ш.Абэ “Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн үеэр Японд элэгсэг дотно ханддаг Монгол Улсын Их Хурлын дарга Та манай оронд айлчилж буйд баяртай байна” гэж уулзалтын эхэнд хэллээ. Тэрбээр айлчлалын хүрээнд гарын үсэг зурах Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөр хоёр орны найрамдалт харилцаа, хамтын ажиллагааны ойрын ирээдүйн дүр зургийг тодорхойлох бөгөөд хөтөлбөрт тусгагдсан зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр хоёр тал идэвхтэй хамтран ажиллаж, үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлэв. Мөн ОУВС-тай Монгол Улсын эдийн засаг, санхүүгийн шинэчлэлийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тохиролцоонд хүрсэнд талархаж байна гээд энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Япон Улсаас санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр үзүүлэхэд бэлэн байна гэж мэдэгдлээ. Тэрбээр “Энэ зээл Монголын эдийн засгийг эрүүлжүүлэх, өөрчлөлт шинэчлэлт хийхэд тус нэмэр болоосой гэж хүсэж байна” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хүндэтгэн хүлээн авч, уулзаж буйд нь ноён Ш.Абэ-д талархал илэрхийлээд “Өнөөдөр парламентын болон бусад түвшний олон чухал уулзалт хийсний дотор Японы парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын нэгдсэн хуралдааны үйл ажиллагаатай танилцлаа. Энэ үеэр намайг болон манай төлөөлөгчдийг парламентын гишүүд элэгсэг дотноор угтан мэндчилсэн нь Та бүхний Монгол орныг, монголчуудыг гэсэн халуун дулаан сэтгэлийн илэрхийлэл гэж хүндэтгэж байна. Монгол, Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болон биднийг дэмжин туслах чиглэлээр ноён Ерөнхий сайд Таны зүгээс тавьж буй онцгой анхаарал нь манай хоёр ард түмнүүдийн найрамдал нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр болж байна. Монгол, Япон хоёр орон нэг бүс нутгийн, нэгдмэл үнэт зүйлтэй, бие биедээ дотно дулаан сэтгэлээр ханддаг, хамтын ажиллагааны баялаг түүхтэй ард түмэн. Та Монгол, Японы харилцааг гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулаад зогсохгүй даян дэлхийд энх тайвныг бэхжүүлэх, бүс нутгийн аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжлийг хангахад онцгой хүчин зүтгэл гаргаж буйд талархъя” гэж онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Улаанбаатарт болсон АСЕМ-ын гишүүн орнуудын дээд хэмжээний уулзалтад Таныг оролцох үеэр бид уулзаж байсан. Тэр үеэс хойш манай төр, засаг эдийн засагт тохиогоод буй хүндрэл бэрхшээлийг даван туулах чиглэлээр олон арга хэмжээ авсны нэг нь ОУВС-тай хамтран ажиллах зорилт байсан юм. Үр дүнд нь бид хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр тохиролцоод байна. Дөрөвдүгээр сарын 05-нд УИХ-ын чуулган нээгдэнэ. Чуулганаар хамгийн түрүүнд хэлэлцэх асуудал бол төсвийн тодотгол. Уг асуудлыг дөрөвдүгээр сарын 12 гэхэд батлах төлөвлөгөөтэй байна. Ингэснээр хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэх юм. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японы Засгийн газар санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр олгохоор шийдвэрлэсэнд чин сэтгэлийн талархлаа илэрхийлье” гэв. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орон хамтран хэрэгжүүлж болох зарим томоохон төслийн асуудлыг хөндөв. Тэрбээр Монголын нүүрсийг ашиглаж шатдаг хий, химийн болон нефть орлуулах бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн цогцолборын төсөл хэрэгжүүлэх нь чухал гэж бид үзэж байна. Монгол орон нүүрс, нар, салхины эрчим хүчний асар их нөөцтэй. Энэ баялгийг ашиглан эрчим хүч үйлдвэрлэж, Зүүн хойд Азийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, бүс нутгийн орнуудад түүнийг нийлүүлэх боломж бий. Эдгээр төслүүдийг Япон Улстай хамтран хэрэгжүүлэх хүсэлтэй байна гэлээ. Түүнчлэн Японы зах зээлд Монголоос зэс, төмрийн хүдэр, хайлуур жонш экспортлох асуудлыг анхааралдаа авахыг хүсэв. Ноён Ерөнхий сайд Ш.Абэ нүүрс-химийн цогцолбор байгуулах төслийн техник эдийн засгийн үндэслэл, бэлтгэл ажил хангагдсан үед мэргэжлийн баг илгээж судалгаа, дүгнэлт хийлгэх боломжтой. Эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, зарим бүтээгдэхүүнийг Японд экспортлох асуудлын тухайд Элчин сайдын яамаар дамжуулан асуудлаа тавиарай гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд, Ерөнхий сайд Ш.Абэ нар олон улсын байгууллагын хүрээнд урьдын адил харилцан бие биенийг дэмжиж, бүс нутгийн аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны асуудлаар нэгдмэл байр суурьтай байгаагаа дахин нотлов. Дадлагажигч ажилтан илгээх асуудлаар санал солилцов Энэ өдөр Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки, Японы “Ёс зүйн нийгэмлэг”-ийн дарга, хатагтай К.Ито нар Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболдод бараалхав. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй айлчлалынхаа талаар болон хийсэн уулзалтууд, хэлэлцэж ярилцсан асуудлуудын талаар товч мэдээлээд хоёр гол асуудлыг хөндөв. Эдгээр нь Япон Улсад Монголоос дадлагажигч ажилтан илгээх, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах болон жижиг, дунд үйлдвэрлэл хөгжүүлж, ажлын байр бий болгох зэрэгт зориулан Монголын Засгийн газраас бонд гаргаж, Японы тэтгэврийн сангаас хөрөнгө босгож болох, эсэх тухай асуудал байв. Ноён Я.Шиозаки УИХ-ын дарга М.Энхболдтой уулзаж буйдаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд, “Япон, Монголын ард түмэн бие биедээ ойр дотно ханддаг хүмүүс. Бид Монгол Улсын бие даасан бодлого, хөгжлийн ирээдүйг чухалд тооцдог” гэж хэлэв. Тэрбээр “Дадлагажигч ажилтан ажиллуулах төслийг анх хэрэгжүүлсэн хүний нэг нь би юм. Монгол Улсаас дадлагажигчид ирж, мэргэжлийн өндөр ур чадвар эзэмшиж, буцаж очоод сурсан мэдсэнээ улс орныхоо хөгжил дэвшилд зориулбал сэтгэл нэн таатай байх болно. Манай тэтгэврийн сан энэ төрлийн хувьд дэлхийд томд орно. Япончуудын тэтгэвэрт гараад сайн сайхан амьдрах баталгааг хангахад зориулагдах учраас сангийн аливаа үйл ажиллагаа япон хүний эрх ашигт нийцэж байх ёстой гэсэн зарчимтай. Энэ зарчмын дагуу эрсдэлгүй, үр ашигтай зүйлд ашиглагдах ёстой гэж хуульчилсан байдаг. Гаднын үнэт цаас худалдан авахаар болбол хөгжиж буй орны хувьд Дэлхийн банк зэрэг байгууллагаар дамжуулан баталгаа гаргуулж, тусгай сан үүсгэх маягаар ашиглаж болох юм” гэж ярилаа. Уулзалтад оролцсон УИХ-ын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр дадлагажигч ажилтан илгээх бэлтгэлийг хангах талаар авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээнийхээ талаар ноён Я.Шиозакид тодорхой мэдээлэл өглөө. Тэрбээр дадлагажигчдын асуудал хариуцсан төлөөлөгчийн газрыг Японд байгуулах, холбогдох хуулиудад өөрчлөлт оруулах асуудлыг боловсруулж, мэргэжлийн боловсролын сургуулийн суралцагчдад япон хэл, соёлын хичээл заах бэлтгэлийг хангаж байна гэлээ. Сайд Н.Номтойбаяр 300 хүний ортой, жилдээ 15.000 хүн хэвтэж эмчлүүлэх, 350 мянган хүнийг амбулаториор үзэж эмчлэх томоохон клиник эмнэлэг барих төслийг хэрэгжүүлэхээр судалж байна. Энэ эмнэлэгт япон менежмент нэвтрүүлж, япон мэргэжилтэн ажиллуулах, Японы тоног төхөөрөмжийг ашиглах, эмч ажилтнуудыг Японд дадлагажуулах нь чухал гэж бид үзэж байгаа. Энэ төсөлд эрхэм сайд Та анхаарлаа хандуулахыг хүсье гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд “Цаашид Тантай болон Таны хариуцдаг салбараар дамжин хамтын ажиллагааны олон асуудал хөндөгдөх байх. Та бол Монголын төлөө гэсэн халуун сэтгэлтэй, хоёр орны харилцаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа хүн. Тиймээс Таныг цаашид их зүйл хийнэ гэдэгт бид итгэж байна. Японы Засгийн газрын танхимд Монголыг сайн ойлгодог, биднийг дэмждэг хүн байгаад баяртай байна. Танд сайн сайхныг хүсье” хэмээв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 30. Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд айлчлалынхаа хоёр дахь өдөр Япон Улсын Ерөнхий сайд Ш.Абэ, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки нартай уулзав. УИХ-ын дарга М.Энхболд нүүрс-хими, эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн төсөл, зарим бүтээгдэхүүний экспортын талаар санал тавилаа Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы Ерөнхий сайд Ш.Абэтай энэ өдөр уулзлаа. Ноён Ш.Абэ “Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн үеэр Японд элэгсэг дотно ханддаг Монгол Улсын Их Хурлын дарга Та манай оронд айлчилж буйд баяртай байна” гэж уулзалтын эхэнд хэллээ. Тэрбээр айлчлалын хүрээнд гарын үсэг зурах Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөр хоёр орны найрамдалт харилцаа, хамтын ажиллагааны ойрын ирээдүйн дүр зургийг тодорхойлох бөгөөд хөтөлбөрт тусгагдсан зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр хоёр тал идэвхтэй хамтран ажиллаж, үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэж буйгаа илэрхийлэв. Мөн ОУВС-тай Монгол Улсын эдийн засаг, санхүүгийн шинэчлэлийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тохиролцоонд хүрсэнд талархаж байна гээд энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Япон Улсаас санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр үзүүлэхэд бэлэн байна гэж мэдэгдлээ. Тэрбээр “Энэ зээл Монголын эдийн засгийг эрүүлжүүлэх, өөрчлөлт шинэчлэлт хийхэд тус нэмэр болоосой гэж хүсэж байна” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хүндэтгэн хүлээн авч, уулзаж буйд нь ноён Ш.Абэ-д талархал илэрхийлээд “Өнөөдөр парламентын болон бусад түвшний олон чухал уулзалт хийсний дотор Японы парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын нэгдсэн хуралдааны үйл ажиллагаатай танилцлаа. Энэ үеэр намайг болон манай төлөөлөгчдийг парламентын гишүүд элэгсэг дотноор угтан мэндчилсэн нь Та бүхний Монгол орныг, монголчуудыг гэсэн халуун дулаан сэтгэлийн илэрхийлэл гэж хүндэтгэж байна. Монгол, Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болон биднийг дэмжин туслах чиглэлээр ноён Ерөнхий сайд Таны зүгээс тавьж буй онцгой анхаарал нь манай хоёр ард түмнүүдийн найрамдал нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр болж байна. Монгол, Япон хоёр орон нэг бүс нутгийн, нэгдмэл үнэт зүйлтэй, бие биедээ дотно дулаан сэтгэлээр ханддаг, хамтын ажиллагааны баялаг түүхтэй ард түмэн. Та Монгол, Японы харилцааг гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулаад зогсохгүй даян дэлхийд энх тайвныг бэхжүүлэх, бүс нутгийн аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжлийг хангахад онцгой хүчин зүтгэл гаргаж буйд талархъя” гэж онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Улаанбаатарт болсон АСЕМ-ын гишүүн орнуудын дээд хэмжээний уулзалтад Таныг оролцох үеэр бид уулзаж байсан. Тэр үеэс хойш манай төр, засаг эдийн засагт тохиогоод буй хүндрэл бэрхшээлийг даван туулах чиглэлээр олон арга хэмжээ авсны нэг нь ОУВС-тай хамтран ажиллах зорилт байсан юм. Үр дүнд нь бид хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр тохиролцоод байна. Дөрөвдүгээр сарын 05-нд УИХ-ын чуулган нээгдэнэ. Чуулганаар хамгийн түрүүнд хэлэлцэх асуудал бол төсвийн тодотгол. Уг асуудлыг дөрөвдүгээр сарын 12 гэхэд батлах төлөвлөгөөтэй байна. Ингэснээр хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэх юм. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японы Засгийн газар санхүүгийн бодит дэмжлэгийг нэн хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр олгохоор шийдвэрлэсэнд чин сэтгэлийн талархлаа илэрхийлье” гэв. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орон хамтран хэрэгжүүлж болох зарим томоохон төслийн асуудлыг хөндөв. Тэрбээр Монголын нүүрсийг ашиглаж шатдаг хий, химийн болон нефть орлуулах бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн цогцолборын төсөл хэрэгжүүлэх нь чухал гэж бид үзэж байна. Монгол орон нүүрс, нар, салхины эрчим хүчний асар их нөөцтэй. Энэ баялгийг ашиглан эрчим хүч үйлдвэрлэж, Зүүн хойд Азийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, бүс нутгийн орнуудад түүнийг нийлүүлэх боломж бий. Эдгээр төслүүдийг Япон Улстай хамтран хэрэгжүүлэх хүсэлтэй байна гэлээ. Түүнчлэн Японы зах зээлд Монголоос зэс, төмрийн хүдэр, хайлуур жонш экспортлох асуудлыг анхааралдаа авахыг хүсэв. Ноён Ерөнхий сайд Ш.Абэ нүүрс-химийн цогцолбор байгуулах төслийн техник эдийн засгийн үндэслэл, бэлтгэл ажил хангагдсан үед мэргэжлийн баг илгээж судалгаа, дүгнэлт хийлгэх боломжтой. Эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд оролцох, зарим бүтээгдэхүүнийг Японд экспортлох асуудлын тухайд Элчин сайдын яамаар дамжуулан асуудлаа тавиарай гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд, Ерөнхий сайд Ш.Абэ нар олон улсын байгууллагын хүрээнд урьдын адил харилцан бие биенийг дэмжиж, бүс нутгийн аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны асуудлаар нэгдмэл байр суурьтай байгаагаа дахин нотлов. Дадлагажигч ажилтан илгээх асуудлаар санал солилцов Энэ өдөр Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн, Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Я.Шиозаки, Японы “Ёс зүйн нийгэмлэг”-ийн дарга, хатагтай К.Ито нар Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболдод бараалхав. Уулзалтын үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй айлчлалынхаа талаар болон хийсэн уулзалтууд, хэлэлцэж ярилцсан асуудлуудын талаар товч мэдээлээд хоёр гол асуудлыг хөндөв. Эдгээр нь Япон Улсад Монголоос дадлагажигч ажилтан илгээх, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах болон жижиг, дунд үйлдвэрлэл хөгжүүлж, ажлын байр бий болгох зэрэгт зориулан Монголын Засгийн газраас бонд гаргаж, Японы тэтгэврийн сангаас хөрөнгө босгож болох, эсэх тухай асуудал байв. Ноён Я.Шиозаки УИХ-ын дарга М.Энхболдтой уулзаж буйдаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд, “Япон, Монголын ард түмэн бие биедээ ойр дотно ханддаг хүмүүс. Бид Монгол Улсын бие даасан бодлого, хөгжлийн ирээдүйг чухалд тооцдог” гэж хэлэв. Тэрбээр “Дадлагажигч ажилтан ажиллуулах төслийг анх хэрэгжүүлсэн хүний нэг нь би юм. Монгол Улсаас дадлагажигчид ирж, мэргэжлийн өндөр ур чадвар эзэмшиж, буцаж очоод сурсан мэдсэнээ улс орныхоо хөгжил дэвшилд зориулбал сэтгэл нэн таатай байх болно. Манай тэтгэврийн сан энэ төрлийн хувьд дэлхийд томд орно. Япончуудын тэтгэвэрт гараад сайн сайхан амьдрах баталгааг хангахад зориулагдах учраас сангийн аливаа үйл ажиллагаа япон хүний эрх ашигт нийцэж байх ёстой гэсэн зарчимтай. Энэ зарчмын дагуу эрсдэлгүй, үр ашигтай зүйлд ашиглагдах ёстой гэж хуульчилсан байдаг. Гаднын үнэт цаас худалдан авахаар болбол хөгжиж буй орны хувьд Дэлхийн банк зэрэг байгууллагаар дамжуулан баталгаа гаргуулж, тусгай сан үүсгэх маягаар ашиглаж болох юм” гэж ярилаа. Уулзалтад оролцсон УИХ-ын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр дадлагажигч ажилтан илгээх бэлтгэлийг хангах талаар авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээнийхээ талаар ноён Я.Шиозакид тодорхой мэдээлэл өглөө. Тэрбээр дадлагажигчдын асуудал хариуцсан төлөөлөгчийн газрыг Японд байгуулах, холбогдох хуулиудад өөрчлөлт оруулах асуудлыг боловсруулж, мэргэжлийн боловсролын сургуулийн суралцагчдад япон хэл, соёлын хичээл заах бэлтгэлийг хангаж байна гэлээ. Сайд Н.Номтойбаяр 300 хүний ортой, жилдээ 15.000 хүн хэвтэж эмчлүүлэх, 350 мянган хүнийг амбулаториор үзэж эмчлэх томоохон клиник эмнэлэг барих төслийг хэрэгжүүлэхээр судалж байна. Энэ эмнэлэгт япон менежмент нэвтрүүлж, япон мэргэжилтэн ажиллуулах, Японы тоног төхөөрөмжийг ашиглах, эмч ажилтнуудыг Японд дадлагажуулах нь чухал гэж бид үзэж байгаа. Энэ төсөлд эрхэм сайд Та анхаарлаа хандуулахыг хүсье гэв. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд “Цаашид Тантай болон Таны хариуцдаг салбараар дамжин хамтын ажиллагааны олон асуудал хөндөгдөх байх. Та бол Монголын төлөө гэсэн халуун сэтгэлтэй, хоёр орны харилцаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа хүн. Тиймээс Таныг цаашид их зүйл хийнэ гэдэгт бид итгэж байна. Японы Засгийн газрын танхимд Монголыг сайн ойлгодог, биднийг дэмждэг хүн байгаад баяртай байна. Танд сайн сайхныг хүсье” хэмээв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 27. Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийхээр өнөөдөр (2017.03.27) Токио хотод хүрэлцэн ирлээ. Тэрбээр Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэгүүдийн удирдлагуудын зохион байгуулсан уулзалтад оролцсоноор айлчлалаа эхлүүлэв. Энэхүү арга хэмжээг Япон Улсын парламентын Зөвлөхүүдийн танхим дахь Япон-Монголын парламентын бүлэг, Төлөөлөгчдийн танхим дахь Япон-Монголын найрамдлын бүлэг, Япон-Монголын нийгэмлэг, Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэг, Япон-Монголын эв найрамдлын нийгэмлэг, Япон-Монголын эмэгтэйчүүдийн соёлын солилцооны “Солонго” нийгэмлэг зэрэг 7 байгууллага хамтран зохион байгуулсан юм. Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэгийн тэргүүн Т.Янагисава уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ой энэ үеэр тохиож байгааг тэмдэглээд харилцаа, хамтын ажиллагаа улам бүр гүнзгийрэн хөгжиж байгаад найрамдлын нийгэмлэгийн гишүүд сэтгэл нэн ханамжтай байгаагаа илэрхийлэв. Тэрбээр УИХ-ын дарга М.Энхболдын Япон Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалд амжилт хүслээ. Дараа нь найрамдлын нийгэмлэгийн гишүүд хамтын ажиллагааны цаашдын төлөв, анхаарал татсан асуудлын талаар Монголын төлөөлөгчдөөс асуулт асууж, хариулт авав. Тэд Монгол Улс уул уурхай, ашигт малтмалаас гадна эдийн засгаа солонгоруулахын тулд ямар салбарын хөгжилд түлхүү анхаарах гэж байна вэ, долоо хоногт 3 удаагийн нислэг үйлддэг ч хоёр талын аль алинд суудал олдохгүй байгаа тул МИАТ компанийн нислэгийг нэмэгдүүлэх боломж бий юү гэх мэт асуултыг тавьж байлаа. Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд хэлсэн үгэндээ арга хэмжээг хамтран зохион байгуулж буй найрамдлын нийгэмлэгүүдийн гишүүдэд талархал илэрхийлээд Монгол-Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн баярын мэндчилгээ дэвшүүлж, сакура цэцэглэх цагаар айлчлал хийж буйдаа бэлгэшээж байна гэв. Тэрбээр “Япон дахь найрамдлын нийгэмлэгүүд хоёр орны түүх, соёл, иргэд хоорондын болон хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаар ирснийг Монголын төр, ард түмэн зүй ёсоор үнэлэн хүндэлдэг. Монголыг гэсэн чин сэтгэлтэй байдагт чинь бид баярладаг. Та бүхний энэ эрхэм сайхан үйлс цаашдаа улам өргөжин хөгжинө гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ. УИХ-ын дарга М.Энхболд Монголд Японы ард түмний тусламж дэмжлэг хүрээгүй айл өрх бараг байхгүй. Хүндрэл бэрхшээл учирсан мөч бүхэнд Японы Засгийн газар, ард түмэн монголчуудад халуун сэтгэлийн гараа сунгаж байсныг бид мартахгүй гэж тэмдэглэв. Япон-Монголын нийгэмлэгийн дарга Ж.Ёшида “Хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоохоос өмнө буюу өдгөөгөөс 53 жилийн өмнө манай нийгэмлэг байгуулагдаж байлаа. Найрамдлын нийгэмлэгүүд дотроо анхдагч нь манай байгууллага юм. Бид хоёр орны ард түмний найрамдалт, нөхөрсөг харилцааг цаашид улам бэхжүүлэхийн төлөө хичээн зүтгэх болно” гэсэн бол Японы Гадаад хэргийн дэд сайд К.Одовара “2011 онд манай улсад болсон газар хөдлөлтийн гамшгийн үеэр Монголын төр засаг, ард түмний бидэнд үзүүлсэн тусламжийн арга хэмжээг Засгийн газрын Шадар сайдын хувиар М.Энхболд дарга зохион байгуулж байсан бол 2012 онд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тэмдэглэх Ажлын хэсгийг Монголын талаас ахлан ажиллаж байсныг санаж байна. М.Энхболд дарга бол манай хоёр орны найрамдалт харилцааг хөгжүүлэх, ард түмнүүдийн нөхөрлөлийг бэхжүүлэх үйлсэд ихээхэн хувь нэмэр оруулж яваа хүн юм” гэж онцлон тэмдэглэв. ТОДРУУЛГА: Монгол Улстай харилцаатай 100 гаруй нийгэмлэг, төрийн бус байгууллага Японд үйл ажиллагаа явуулдаг ажээ. Тэдгээрээс анхных нь Япон-Монголын нийгэмлэг бөгөөд дэлхийн II дайны дараа манай улсад олзонд байгаад нутаг буцсан япон иргэдийн санаачилгаар 1959 онд байгуулагдаж, Засгийн газар нь 1964 онд тус нийгэмлэгийн үйл ажиллагааг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Хоёр дахь нь энэ жил 50 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэг юм. Япон-Монголын эв найрамдлын нийгэмлэг 1991 онд байгуулагдаж, 1993 онд тухайн үеийн Ерөнхий сайд Т.Кайфу тус нийгэмлэгийн даргаар сонгогдож байсан байна. Одоо нийгэмлэгийн Хүндэт зөвлөхөөр Ерөнхий сайд асан Я.Накасонэ ажилладаг. 1991 онд байгуулагдсан Япон-Монголын эмэгтэйчүүдийн соёлын солилцооны “Солонго” нийгэмлэгийн тэргүүн нь хатагтай К.Фужимото юм. Тэрбээр 1991-2003 онд 1.7 сая ширхэг саван цуглуулж Монголын эхчүүд, эмэгтэйчүүдэд хандивлаж байсан бөгөөд Улаанбаатар хотод “Солонго” дунд сургууль байгуулж, эхчүүд хүүхдүүдийн сайн сайханд чиглэсэн олон ажил зохион байгуулжээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв. ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Б.БЯМБА-ОЧИР/MPA

2017 оны гуравдугаар сарын 27. Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Япон Улсад албан ёсны айлчлал хийхээр өнөөдөр (2017.03.27) Токио хотод хүрэлцэн ирлээ. Тэрбээр Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэгүүдийн удирдлагуудын зохион байгуулсан уулзалтад оролцсоноор айлчлалаа эхлүүлэв. Энэхүү арга хэмжээг Япон Улсын парламентын Зөвлөхүүдийн танхим дахь Япон-Монголын парламентын бүлэг, Төлөөлөгчдийн танхим дахь Япон-Монголын найрамдлын бүлэг, Япон-Монголын нийгэмлэг, Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэг, Япон-Монголын эв найрамдлын нийгэмлэг, Япон-Монголын эмэгтэйчүүдийн соёлын солилцооны “Солонго” нийгэмлэг зэрэг 7 байгууллага хамтран зохион байгуулсан юм. Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэгийн тэргүүн Т.Янагисава уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ой энэ үеэр тохиож байгааг тэмдэглээд харилцаа, хамтын ажиллагаа улам бүр гүнзгийрэн хөгжиж байгаад найрамдлын нийгэмлэгийн гишүүд сэтгэл нэн ханамжтай байгаагаа илэрхийлэв. Тэрбээр УИХ-ын дарга М.Энхболдын Япон Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалд амжилт хүслээ. Дараа нь найрамдлын нийгэмлэгийн гишүүд хамтын ажиллагааны цаашдын төлөв, анхаарал татсан асуудлын талаар Монголын төлөөлөгчдөөс асуулт асууж, хариулт авав. Тэд Монгол Улс уул уурхай, ашигт малтмалаас гадна эдийн засгаа солонгоруулахын тулд ямар салбарын хөгжилд түлхүү анхаарах гэж байна вэ, долоо хоногт 3 удаагийн нислэг үйлддэг ч хоёр талын аль алинд суудал олдохгүй байгаа тул МИАТ компанийн нислэгийг нэмэгдүүлэх боломж бий юү гэх мэт асуултыг тавьж байлаа. Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд хэлсэн үгэндээ арга хэмжээг хамтран зохион байгуулж буй найрамдлын нийгэмлэгүүдийн гишүүдэд талархал илэрхийлээд Монгол-Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн баярын мэндчилгээ дэвшүүлж, сакура цэцэглэх цагаар айлчлал хийж буйдаа бэлгэшээж байна гэв. Тэрбээр “Япон дахь найрамдлын нийгэмлэгүүд хоёр орны түүх, соёл, иргэд хоорондын болон хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаар ирснийг Монголын төр, ард түмэн зүй ёсоор үнэлэн хүндэлдэг. Монголыг гэсэн чин сэтгэлтэй байдагт чинь бид баярладаг. Та бүхний энэ эрхэм сайхан үйлс цаашдаа улам өргөжин хөгжинө гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ. УИХ-ын дарга М.Энхболд Монголд Японы ард түмний тусламж дэмжлэг хүрээгүй айл өрх бараг байхгүй. Хүндрэл бэрхшээл учирсан мөч бүхэнд Японы Засгийн газар, ард түмэн монголчуудад халуун сэтгэлийн гараа сунгаж байсныг бид мартахгүй гэж тэмдэглэв. Япон-Монголын нийгэмлэгийн дарга Ж.Ёшида “Хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоохоос өмнө буюу өдгөөгөөс 53 жилийн өмнө манай нийгэмлэг байгуулагдаж байлаа. Найрамдлын нийгэмлэгүүд дотроо анхдагч нь манай байгууллага юм. Бид хоёр орны ард түмний найрамдалт, нөхөрсөг харилцааг цаашид улам бэхжүүлэхийн төлөө хичээн зүтгэх болно” гэсэн бол Японы Гадаад хэргийн дэд сайд К.Одовара “2011 онд манай улсад болсон газар хөдлөлтийн гамшгийн үеэр Монголын төр засаг, ард түмний бидэнд үзүүлсэн тусламжийн арга хэмжээг Засгийн газрын Шадар сайдын хувиар М.Энхболд дарга зохион байгуулж байсан бол 2012 онд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тэмдэглэх Ажлын хэсгийг Монголын талаас ахлан ажиллаж байсныг санаж байна. М.Энхболд дарга бол манай хоёр орны найрамдалт харилцааг хөгжүүлэх, ард түмнүүдийн нөхөрлөлийг бэхжүүлэх үйлсэд ихээхэн хувь нэмэр оруулж яваа хүн юм” гэж онцлон тэмдэглэв. ТОДРУУЛГА: Монгол Улстай харилцаатай 100 гаруй нийгэмлэг, төрийн бус байгууллага Японд үйл ажиллагаа явуулдаг ажээ. Тэдгээрээс анхных нь Япон-Монголын нийгэмлэг бөгөөд дэлхийн II дайны дараа манай улсад олзонд байгаад нутаг буцсан япон иргэдийн санаачилгаар 1959 онд байгуулагдаж, Засгийн газар нь 1964 онд тус нийгэмлэгийн үйл ажиллагааг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Хоёр дахь нь энэ жил 50 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй Япон-Монголын найрамдлын нийгэмлэг юм. Япон-Монголын эв найрамдлын нийгэмлэг 1991 онд байгуулагдаж, 1993 онд тухайн үеийн Ерөнхий сайд Т.Кайфу тус нийгэмлэгийн даргаар сонгогдож байсан байна. Одоо нийгэмлэгийн Хүндэт зөвлөхөөр Ерөнхий сайд асан Я.Накасонэ ажилладаг. 1991 онд байгуулагдсан Япон-Монголын эмэгтэйчүүдийн соёлын солилцооны “Солонго” нийгэмлэгийн тэргүүн нь хатагтай К.Фужимото юм. Тэрбээр 1991-2003 онд 1.7 сая ширхэг саван цуглуулж Монголын эхчүүд, эмэгтэйчүүдэд хандивлаж байсан бөгөөд Улаанбаатар хотод “Солонго” дунд сургууль байгуулж, эхчүүд хүүхдүүдийн сайн сайханд чиглэсэн олон ажил зохион байгуулжээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв. ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Б.БЯМБА-ОЧИР/MPA

2017 оны гуравдугаар сарын 28. Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалынхаа хүрээнд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима, Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ нартай уулзлаа. Уулзалтуудаар хоёр тал парламент хоорондын болон бусад салбарын харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярилцлаа. Т.Оошима “Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно” гэв УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын даргатай хийсэн уулзалтынхаа эхэнд ноён Т.Оошимагийн урилгаар албан ёсны айлчлал хийж буйдаа талархал илэрхийлээд, манай улсын гуравдагч хөрш Япон Улстай тогтоосон Стратегийн түншлэлийн харилцааны түвшинг улам гүнзгийрүүлэн, бүх салбарт өргөжүүлэн хөгжүүлэх нь манай гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэл байдаг хэмээн онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Айлчлал Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн хүрээнд болж буй нь онцлог юм. Анх дипломат харилцаа тогтоож байсан үеийнхтэй харьцуулах юм бол хамтын ажиллагаа богино хугацаанд маш хурдацтай хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байдаг. Хоёр орны хооронд эхлээд Иж бүрэн түншлэлийн, 1996 оноос Стратегийн түншлэлийн гэх мэтээр харилцааны түвшин байнга урагшлан дэвшиж ирлээ. Монгол Улс дахь ардчилсан шинэтгэл, өөрчлөлтийг гүнзгийрүүлэх, зах зээлийн харилцаанд шилжих зорилтыг хэрэгжүүлэхэд ямагт туслан, дэмжиж ирсэн Та бүхэнд Монголын ард түмэн гүн талархалтай ханддаг” гэв. Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима хоёр орны харилцаанд зөвхөн Засгийн газрын түвшний биш, Парламент хоорондын харилцаа нэн чухал. Таны айлчлал манай парламент хоорондын харилцааны хөгжилд чухал түлхэц үзүүлнэ гэдэгт найдаж байна хэмээн үгийнхээ эхэнд тэмдэглэлээ. Тэрбээр 2011 онд Японд тохиосон газар хөдлөлтийн гамшгийн үеэр Монголын ард түмэн бидэнд чин сэтгэлийн тусламж үзүүлсэн. Энэ сайхан сэтгэлийн дэмжлэгийг Та Шадар сайдын хувьд зохион байгуулж байсан. Дараа нь Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тэмдэглэх Ажлын хэсгийг Та ахалж байсан. Тиймээс манай төр засаг, ард түмэн Танд ямагт гүн хүндэтгэлтэй ханддаг. Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы Засгийн газар, ард түмэн, түүний дотор Парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно гэлээ. Ноён Т.Оошима “Би Аамори нутгийн хүн. Тэнд Монголын тамирчид “Токио-2020” олимпод оролцох бэлтгэлээ хангана гэж сонссон. Би мужийнхаа захиргаанд хандаж, Монголын тамирчдад бүх талаар туслаж, бэлтгэлээ сайн хангах боломж нөхцөлийг бүрдүүлж өгөөрэй гэж захина” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн болон бусад салбарын хамтын ажиллагаа амжилттай хөгжихөд хууль эрх зүйн таатай орчин чухал. Тиймээс парламентын гишүүдийг харилцан айлчлуулж туршлага, сургамжаа хуваалцах, парламент дахь бүлгүүд болон Тамгын газруудын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх нь бидний нэг гол зорилго байх ёстой. Манай хоёр орны хооронд 2016 онд “Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр” байгуулагдсан. Бизнес эрхлэгчдийг давхар татвараас чөлөөлөх эрх зүйн орчин бүрдүүлэхэд Монгол Улсын Их Хурал анхаарч байгаа гэж тэмдэглэлээ. Түүнчлэн хоёр улсын бүс нутгийн хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярихдаа “Япон Улс НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн болохыг манай улс байнга дэмждэг. Манай улсыг АСЕМ-д элсэхэд Японы тал дэмжиж, Зүүн Азийн хамтын ажиллагааны механизмд нэгдэхийг сайшааж, Зүүн хойд Азийн бүс нутгийн хурцадмал байдлыг намжааж, энх тайван, тогтвортой байдал бий болгоход хамтран ажиллаж байгаад талархав. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд ноён Т.Оошимаг Монгол Улсад айлчилна гэдэгт итгэж байгаагаа дахин нотлов. Урилгыг талархан хүлээж авч, Монголд очихыг чин сэтгэлээсээ хүсэж байгаагаа ноён Т.Оошима илэрхийллээ. Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ хоёр орны найрсаг харилцааны гүүр нь залуус байх болно гэдгийг онцоллоо Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы парламентын Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэтэй уулзлаа. Ноён Ч.Датэ 11 жилийн өмнө М.Энхболд даргыг Ерөнхий сайд байхад нь Японд уулзаж байснаа тэмдэглээд Монгол Улсын Их Хурлын даргын албан ёсны айлчлалын хүрээнд дахин уулзаж байгаадаа талархал илэрхийлэв. Тэрбээр “Монгол Улс ардчиллын зарчмаар замнаж эхэлснээс хойш 26 жил өнгөрч эрх чөлөө, энх тайван, ардчиллыг эрхэмлэж, найрсаг хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх зарчим манай хоёр орны харилцааны үндэс суурь болсоор байна” гэж онцлон тэмдэглээд, УИХ-ын даргын энэ удаагийн айлчлал парламент хоорондын болон бусад салбарын хамтын ажиллагаанд чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэж байгаагаа илэрхийлж, амжилт хүсэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын урилгаар айлчилж байгаадаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд Монгол Улсын сонгосон ардчилсан шинэтгэлийг баталгаажуулах, төлөвшүүлэхэд Японы тусламж дэмжлэг чухал хувь нэмэр оруулсныг онцоллоо. Тэрбээр өдгөө Монгол Улсад тохиогоод буй эдийн засаг, санхүүгийн бэрхшээлийг даван туулах, ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдахад ч Япон Улс зохих хүч чармайлт гаргасныг тэмдэглэж, энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японоос Монголд нэн хөнгөлөлттэй санхүүгийн зээл олгохоор шийдвэрлэсэнд талархлаа илэрхийлэв. Түүнчлэн айлчлалын хүрээнд Монгол, Японы Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөрт хоёр улсын Гадаад харилцааны сайд нар гарын үсэг зурах гэж байгааг онцлоод, 2021 он хүртэлх хамтын ажиллагааны гол зорилт, зарчмуудыг тодорхойлох энэхүү баримт бичгийн хүрээнд хамтын ажиллагаа улам өргөжин гүнзгийрнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ үйл хэрэгт хоёр орны парламентууд өөрийн хувь нэмрээ оруулах нь дамжиггүй гэлээ. Ноён Ч.Датэ манай парламентын Зөвлөхүүдийн танхим Японы хөгжлийн албан ёсны тусламжийг судлах, дүгнэлт гаргах үүрэгтэй байдаг хэмээн онцлоод “Монгол Улсыг ардчилал, чөлөөт зах зээлийн тогтолцоонд шилжсэнээс хойш Япон Улс хамгийн том донор орон байсаар ирснийг Монголын ард түмэн сайн ойлгож, бидэнд талархаж явдгийг сонсоход таатай байна” гэлээ. Монгол Улсын тогтвортой хөгжил, Монголын ард түмний сайн сайхан ирээдүйн төлөө эрхэм үйл хэрэгт Япон Улс хувь нэмрээ оруулсаар байх болно гэдэгт итгэж байгаагаа ноён Ч.Датэ илэрхийлээд “Монголд Японд элэгсэг ханддаг, япон хэл судлагч, сонирхогчид цөөнгүй, энд ирж суралцахыг эрмэлздэг залуус олон байдаг тухай сонссон. Тэд хоёр орны хамтын ажиллагаа, харилцааны гүүр болох нь дамжиггүй юм” гэлээ. Найрсаг харилцаа, үр ашигтай хамтын ажиллагаа өргөжин хөгжихөд иргэд хоорондын болон төрийн бус байгууллагуудын хэлхээ холбоо, найрамдал нөхөрлөл нэн чухал. Японд Монголыг дэмжигч нийгэмлэг 100 гаруй байдаг гэж сонссон. Тэдний төлөөлөлтэй би өчигдөр уулзсан гэж уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд дурдаад ноён Ч.Датэг Монгол Улсад тааламжтай цагтаа айлчлахыг урьсныг талархан хүлээж авав гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 28. Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалынхаа хүрээнд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима, Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ нартай уулзлаа. Уулзалтуудаар хоёр тал парламент хоорондын болон бусад салбарын харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярилцлаа. Т.Оошима “Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно” гэв УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын даргатай хийсэн уулзалтынхаа эхэнд ноён Т.Оошимагийн урилгаар албан ёсны айлчлал хийж буйдаа талархал илэрхийлээд, манай улсын гуравдагч хөрш Япон Улстай тогтоосон Стратегийн түншлэлийн харилцааны түвшинг улам гүнзгийрүүлэн, бүх салбарт өргөжүүлэн хөгжүүлэх нь манай гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэл байдаг хэмээн онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Айлчлал Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн хүрээнд болж буй нь онцлог юм. Анх дипломат харилцаа тогтоож байсан үеийнхтэй харьцуулах юм бол хамтын ажиллагаа богино хугацаанд маш хурдацтай хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байдаг. Хоёр орны хооронд эхлээд Иж бүрэн түншлэлийн, 1996 оноос Стратегийн түншлэлийн гэх мэтээр харилцааны түвшин байнга урагшлан дэвшиж ирлээ. Монгол Улс дахь ардчилсан шинэтгэл, өөрчлөлтийг гүнзгийрүүлэх, зах зээлийн харилцаанд шилжих зорилтыг хэрэгжүүлэхэд ямагт туслан, дэмжиж ирсэн Та бүхэнд Монголын ард түмэн гүн талархалтай ханддаг” гэв. Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима хоёр орны харилцаанд зөвхөн Засгийн газрын түвшний биш, Парламент хоорондын харилцаа нэн чухал. Таны айлчлал манай парламент хоорондын харилцааны хөгжилд чухал түлхэц үзүүлнэ гэдэгт найдаж байна хэмээн үгийнхээ эхэнд тэмдэглэлээ. Тэрбээр 2011 онд Японд тохиосон газар хөдлөлтийн гамшгийн үеэр Монголын ард түмэн бидэнд чин сэтгэлийн тусламж үзүүлсэн. Энэ сайхан сэтгэлийн дэмжлэгийг Та Шадар сайдын хувьд зохион байгуулж байсан. Дараа нь Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тэмдэглэх Ажлын хэсгийг Та ахалж байсан. Тиймээс манай төр засаг, ард түмэн Танд ямагт гүн хүндэтгэлтэй ханддаг. Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы Засгийн газар, ард түмэн, түүний дотор Парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно гэлээ. Ноён Т.Оошима “Би Аамори нутгийн хүн. Тэнд Монголын тамирчид “Токио-2020” олимпод оролцох бэлтгэлээ хангана гэж сонссон. Би мужийнхаа захиргаанд хандаж, Монголын тамирчдад бүх талаар туслаж, бэлтгэлээ сайн хангах боломж нөхцөлийг бүрдүүлж өгөөрэй гэж захина” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн болон бусад салбарын хамтын ажиллагаа амжилттай хөгжихөд хууль эрх зүйн таатай орчин чухал. Тиймээс парламентын гишүүдийг харилцан айлчлуулж туршлага, сургамжаа хуваалцах, парламент дахь бүлгүүд болон Тамгын газруудын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх нь бидний нэг гол зорилго байх ёстой. Манай хоёр орны хооронд 2016 онд “Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр” байгуулагдсан. Бизнес эрхлэгчдийг давхар татвараас чөлөөлөх эрх зүйн орчин бүрдүүлэхэд Монгол Улсын Их Хурал анхаарч байгаа гэж тэмдэглэлээ. Түүнчлэн хоёр улсын бүс нутгийн хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярихдаа “Япон Улс НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн болохыг манай улс байнга дэмждэг. Манай улсыг АСЕМ-д элсэхэд Японы тал дэмжиж, Зүүн Азийн хамтын ажиллагааны механизмд нэгдэхийг сайшааж, Зүүн хойд Азийн бүс нутгийн хурцадмал байдлыг намжааж, энх тайван, тогтвортой байдал бий болгоход хамтран ажиллаж байгаад талархав. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд ноён Т.Оошимаг Монгол Улсад айлчилна гэдэгт итгэж байгаагаа дахин нотлов. Урилгыг талархан хүлээж авч, Монголд очихыг чин сэтгэлээсээ хүсэж байгаагаа ноён Т.Оошима илэрхийллээ. Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ хоёр орны найрсаг харилцааны гүүр нь залуус байх болно гэдгийг онцоллоо Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы парламентын Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэтэй уулзлаа. Ноён Ч.Датэ 11 жилийн өмнө М.Энхболд даргыг Ерөнхий сайд байхад нь Японд уулзаж байснаа тэмдэглээд Монгол Улсын Их Хурлын даргын албан ёсны айлчлалын хүрээнд дахин уулзаж байгаадаа талархал илэрхийлэв. Тэрбээр “Монгол Улс ардчиллын зарчмаар замнаж эхэлснээс хойш 26 жил өнгөрч эрх чөлөө, энх тайван, ардчиллыг эрхэмлэж, найрсаг хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх зарчим манай хоёр орны харилцааны үндэс суурь болсоор байна” гэж онцлон тэмдэглээд, УИХ-ын даргын энэ удаагийн айлчлал парламент хоорондын болон бусад салбарын хамтын ажиллагаанд чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэж байгаагаа илэрхийлж, амжилт хүсэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын урилгаар айлчилж байгаадаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд Монгол Улсын сонгосон ардчилсан шинэтгэлийг баталгаажуулах, төлөвшүүлэхэд Японы тусламж дэмжлэг чухал хувь нэмэр оруулсныг онцоллоо. Тэрбээр өдгөө Монгол Улсад тохиогоод буй эдийн засаг, санхүүгийн бэрхшээлийг даван туулах, ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдахад ч Япон Улс зохих хүч чармайлт гаргасныг тэмдэглэж, энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японоос Монголд нэн хөнгөлөлттэй санхүүгийн зээл олгохоор шийдвэрлэсэнд талархлаа илэрхийлэв. Түүнчлэн айлчлалын хүрээнд Монгол, Японы Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөрт хоёр улсын Гадаад харилцааны сайд нар гарын үсэг зурах гэж байгааг онцлоод, 2021 он хүртэлх хамтын ажиллагааны гол зорилт, зарчмуудыг тодорхойлох энэхүү баримт бичгийн хүрээнд хамтын ажиллагаа улам өргөжин гүнзгийрнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ үйл хэрэгт хоёр орны парламентууд өөрийн хувь нэмрээ оруулах нь дамжиггүй гэлээ. Ноён Ч.Датэ манай парламентын Зөвлөхүүдийн танхим Японы хөгжлийн албан ёсны тусламжийг судлах, дүгнэлт гаргах үүрэгтэй байдаг хэмээн онцлоод “Монгол Улсыг ардчилал, чөлөөт зах зээлийн тогтолцоонд шилжсэнээс хойш Япон Улс хамгийн том донор орон байсаар ирснийг Монголын ард түмэн сайн ойлгож, бидэнд талархаж явдгийг сонсоход таатай байна” гэлээ. Монгол Улсын тогтвортой хөгжил, Монголын ард түмний сайн сайхан ирээдүйн төлөө эрхэм үйл хэрэгт Япон Улс хувь нэмрээ оруулсаар байх болно гэдэгт итгэж байгаагаа ноён Ч.Датэ илэрхийлээд “Монголд Японд элэгсэг ханддаг, япон хэл судлагч, сонирхогчид цөөнгүй, энд ирж суралцахыг эрмэлздэг залуус олон байдаг тухай сонссон. Тэд хоёр орны хамтын ажиллагаа, харилцааны гүүр болох нь дамжиггүй юм” гэлээ. Найрсаг харилцаа, үр ашигтай хамтын ажиллагаа өргөжин хөгжихөд иргэд хоорондын болон төрийн бус байгууллагуудын хэлхээ холбоо, найрамдал нөхөрлөл нэн чухал. Японд Монголыг дэмжигч нийгэмлэг 100 гаруй байдаг гэж сонссон. Тэдний төлөөлөлтэй би өчигдөр уулзсан гэж уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд дурдаад ноён Ч.Датэг Монгол Улсад тааламжтай цагтаа айлчлахыг урьсныг талархан хүлээж авав гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

2017 оны гуравдугаар сарын 28. Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Япон Улсад хийж буй албан ёсны айлчлалынхаа хүрээнд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима, Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ нартай уулзлаа. Уулзалтуудаар хоёр тал парламент хоорондын болон бусад салбарын харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярилцлаа. Т.Оошима “Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно” гэв УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын даргатай хийсэн уулзалтынхаа эхэнд ноён Т.Оошимагийн урилгаар албан ёсны айлчлал хийж буйдаа талархал илэрхийлээд, манай улсын гуравдагч хөрш Япон Улстай тогтоосон Стратегийн түншлэлийн харилцааны түвшинг улам гүнзгийрүүлэн, бүх салбарт өргөжүүлэн хөгжүүлэх нь манай гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэл байдаг хэмээн онцлон тэмдэглэлээ. Тэрбээр “Айлчлал Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ойн хүрээнд болж буй нь онцлог юм. Анх дипломат харилцаа тогтоож байсан үеийнхтэй харьцуулах юм бол хамтын ажиллагаа богино хугацаанд маш хурдацтай хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байдаг. Хоёр орны хооронд эхлээд Иж бүрэн түншлэлийн, 1996 оноос Стратегийн түншлэлийн гэх мэтээр харилцааны түвшин байнга урагшлан дэвшиж ирлээ. Монгол Улс дахь ардчилсан шинэтгэл, өөрчлөлтийг гүнзгийрүүлэх, зах зээлийн харилцаанд шилжих зорилтыг хэрэгжүүлэхэд ямагт туслан, дэмжиж ирсэн Та бүхэнд Монголын ард түмэн гүн талархалтай ханддаг” гэв. Япон Улсын парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Т.Оошима хоёр орны харилцаанд зөвхөн Засгийн газрын түвшний биш, Парламент хоорондын харилцаа нэн чухал. Таны айлчлал манай парламент хоорондын харилцааны хөгжилд чухал түлхэц үзүүлнэ гэдэгт найдаж байна хэмээн үгийнхээ эхэнд тэмдэглэлээ. Тэрбээр 2011 онд Японд тохиосон газар хөдлөлтийн гамшгийн үеэр Монголын ард түмэн бидэнд чин сэтгэлийн тусламж үзүүлсэн. Энэ сайхан сэтгэлийн дэмжлэгийг Та Шадар сайдын хувьд зохион байгуулж байсан. Дараа нь Монгол, Японы хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тэмдэглэх Ажлын хэсгийг Та ахалж байсан. Тиймээс манай төр засаг, ард түмэн Танд ямагт гүн хүндэтгэлтэй ханддаг. Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг Японы Засгийн газар, ард түмэн, түүний дотор Парламент цаашдаа ч туслан дэмжсээр байх болно гэлээ. Ноён Т.Оошима “Би Аамори нутгийн хүн. Тэнд Монголын тамирчид “Токио-2020” олимпод оролцох бэлтгэлээ хангана гэж сонссон. Би мужийнхаа захиргаанд хандаж, Монголын тамирчдад бүх талаар туслаж, бэлтгэлээ сайн хангах боломж нөхцөлийг бүрдүүлж өгөөрэй гэж захина” гэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн болон бусад салбарын хамтын ажиллагаа амжилттай хөгжихөд хууль эрх зүйн таатай орчин чухал. Тиймээс парламентын гишүүдийг харилцан айлчлуулж туршлага, сургамжаа хуваалцах, парламент дахь бүлгүүд болон Тамгын газруудын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх нь бидний нэг гол зорилго байх ёстой. Манай хоёр орны хооронд 2016 онд “Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр” байгуулагдсан. Бизнес эрхлэгчдийг давхар татвараас чөлөөлөх эрх зүйн орчин бүрдүүлэхэд Монгол Улсын Их Хурал анхаарч байгаа гэж тэмдэглэлээ. Түүнчлэн хоёр улсын бүс нутгийн хамтын ажиллагааны асуудлыг хөндөж ярихдаа “Япон Улс НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн болохыг манай улс байнга дэмждэг. Манай улсыг АСЕМ-д элсэхэд Японы тал дэмжиж, Зүүн Азийн хамтын ажиллагааны механизмд нэгдэхийг сайшааж, Зүүн хойд Азийн бүс нутгийн хурцадмал байдлыг намжааж, энх тайван, тогтвортой байдал бий болгоход хамтран ажиллаж байгаад талархав. Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд ноён Т.Оошимаг Монгол Улсад айлчилна гэдэгт итгэж байгаагаа дахин нотлов. Урилгыг талархан хүлээж авч, Монголд очихыг чин сэтгэлээсээ хүсэж байгаагаа ноён Т.Оошима илэрхийллээ. Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэ хоёр орны найрсаг харилцааны гүүр нь залуус байх болно гэдгийг онцоллоо Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Японы парламентын Зөвлөхүүдийн танхимын дарга Ч.Датэтэй уулзлаа. Ноён Ч.Датэ 11 жилийн өмнө М.Энхболд даргыг Ерөнхий сайд байхад нь Японд уулзаж байснаа тэмдэглээд Монгол Улсын Их Хурлын даргын албан ёсны айлчлалын хүрээнд дахин уулзаж байгаадаа талархал илэрхийлэв. Тэрбээр “Монгол Улс ардчиллын зарчмаар замнаж эхэлснээс хойш 26 жил өнгөрч эрх чөлөө, энх тайван, ардчиллыг эрхэмлэж, найрсаг хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх зарчим манай хоёр орны харилцааны үндэс суурь болсоор байна” гэж онцлон тэмдэглээд, УИХ-ын даргын энэ удаагийн айлчлал парламент хоорондын болон бусад салбарын хамтын ажиллагаанд чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэж байгаагаа илэрхийлж, амжилт хүсэв. УИХ-ын дарга М.Энхболд Япон Улсын парламентын урилгаар айлчилж байгаадаа баяртай байгаагаа илэрхийлээд Монгол Улсын сонгосон ардчилсан шинэтгэлийг баталгаажуулах, төлөвшүүлэхэд Японы тусламж дэмжлэг чухал хувь нэмэр оруулсныг онцоллоо. Тэрбээр өдгөө Монгол Улсад тохиогоод буй эдийн засаг, санхүүгийн бэрхшээлийг даван туулах, ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдахад ч Япон Улс зохих хүч чармайлт гаргасныг тэмдэглэж, энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Японоос Монголд нэн хөнгөлөлттэй санхүүгийн зээл олгохоор шийдвэрлэсэнд талархлаа илэрхийлэв. Түүнчлэн айлчлалын хүрээнд Монгол, Японы Стратегийн түншлэлийн Дунд хугацааны хөтөлбөрт хоёр улсын Гадаад харилцааны сайд нар гарын үсэг зурах гэж байгааг онцлоод, 2021 он хүртэлх хамтын ажиллагааны гол зорилт, зарчмуудыг тодорхойлох энэхүү баримт бичгийн хүрээнд хамтын ажиллагаа улам өргөжин гүнзгийрнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ үйл хэрэгт хоёр орны парламентууд өөрийн хувь нэмрээ оруулах нь дамжиггүй гэлээ. Ноён Ч.Датэ манай парламентын Зөвлөхүүдийн танхим Японы хөгжлийн албан ёсны тусламжийг судлах, дүгнэлт гаргах үүрэгтэй байдаг хэмээн онцлоод “Монгол Улсыг ардчилал, чөлөөт зах зээлийн тогтолцоонд шилжсэнээс хойш Япон Улс хамгийн том донор орон байсаар ирснийг Монголын ард түмэн сайн ойлгож, бидэнд талархаж явдгийг сонсоход таатай байна” гэлээ. Монгол Улсын тогтвортой хөгжил, Монголын ард түмний сайн сайхан ирээдүйн төлөө эрхэм үйл хэрэгт Япон Улс хувь нэмрээ оруулсаар байх болно гэдэгт итгэж байгаагаа ноён Ч.Датэ илэрхийлээд “Монголд Японд элэгсэг ханддаг, япон хэл судлагч, сонирхогчид цөөнгүй, энд ирж суралцахыг эрмэлздэг залуус олон байдаг тухай сонссон. Тэд хоёр орны хамтын ажиллагаа, харилцааны гүүр болох нь дамжиггүй юм” гэлээ. Найрсаг харилцаа, үр ашигтай хамтын ажиллагаа өргөжин хөгжихөд иргэд хоорондын болон төрийн бус байгууллагуудын хэлхээ холбоо, найрамдал нөхөрлөл нэн чухал. Японд Монголыг дэмжигч нийгэмлэг 100 гаруй байдаг гэж сонссон. Тэдний төлөөлөлтэй би өчигдөр уулзсан гэж уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга М.Энхболд дурдаад ноён Ч.Датэг Монгол Улсад тааламжтай цагтаа айлчлахыг урьсныг талархан хүлээж авав гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.